【三字经全文以及拼音版】《三字经》是中国古代启蒙教育的重要读物,自南宋时期问世以来,一直被广泛用于儿童识字与道德教育。其内容简明扼要,语言通俗易懂,以三字一句的形式,涵盖了历史、伦理、文化、自然等多个方面,是中华文化传承的重要载体。
为了方便学习和诵读,《三字经》的全文以及拼音版成为许多家长和老师的选择。通过拼音标注,不仅有助于初学者掌握正确的发音,还能增强对汉字的理解和记忆。以下为《三字经》的完整原文及拼音版本,供参考学习。
三字经全文(附拼音)
人之初,性本善。
rén zhī chū, xìng běn shàn.
性相近,习相远。
xìng xiāng jìn, xí xiāng yuǎn.
苟不教,性乃迁。
gǒu bù jiào, xìng nǎi qiān.
教之道,贵以专。
jiāo zhī dào, guì yǐ zhuān.
昔孟母,择邻处。
xī mèng mǔ, zé lín chù.
子不学,断机杼。
zǐ bù xué, duàn jī zhù.
窦燕山,有义方。
dòu yàn shān, yǒu yì fāng.
教五子,名俱扬。
jiāo wǔ zǐ, míng jù yáng.
养不教,父之过。
yǎng bù jiāo, fù zhī guò.
教不严,师之惰。
jiāo bù yán, shī zhī duò.
子不学,非所宜。
zǐ bù xué, fēi suǒ yí.
幼不学,老何为。
yòu bù xué, lǎo hé wéi.
玉不琢,不成器。
yù bù zhuó, bù chéng qì.
人不学,不知义。
rén bù xué, bù zhī yì.
为人子,方少时。
wéi rén zǐ, fāng shǎo shí.
亲师友,习礼仪。
qīn shī yǒu, xí lǐ yí.
香九龄,能温席。
xiāng jiǔ líng, néng wēn xí.
孝于亲,所当执。
xiào yú qīn, suǒ dāng zhí.
融四岁,能让梨。
róng sì suì, néng ràng lí.
弟于长,宜先知。
dì yú zhǎng, yí xiān zhī.
首孝悌,次见闻。
shǒu xiào tì, cì jiàn wén.
知某数,识某文。
zhī mǒu shù, shí mǒu wén.
一而十,十而百。
yī ér shí, shí ér bǎi.
百而千,千而万。
bǎi ér qiān, qiān ér wàn.
三才者,天地人。
sān cái zhě, tiān dì rén.
三光者,日月星。
sān guāng zhě, rì yuè xīng.
三纲者,君臣义。
sān gāng zhě, jūn chén yì.
父子亲,夫妇顺。
fù zǐ qīn, fū fù shùn.
曰春夏,曰秋冬。
yuē chūn xià, yuē qiū dōng.
此四时,运不穷。
cǐ sì shí, yùn bù qióng.
曰南北,曰西东。
yuē nán běi, yuē xī dōng.
此四方,应乎中。
cǐ sì fāng, yìng hū zhōng.
曰水火,木金土。
yuē shuǐ huǒ, mù jīn tǔ.
此五行,本乎数。
cǐ wǔ xíng, běn hū shù.
曰仁义,礼智信。
yuē rén yì, lǐ zhì xìn.
此五常,不容紊。
cǐ wǔ cháng, bù róng wěn.
稻粱菽,麦黍稷。
dào liáng shū, mài shǔ jì.
此六谷,人所食。
cǐ liù gǔ, rén suǒ shí.
马牛羊,鸡犬豕。
mǎ niú yáng, jī quǎn shǐ.
此六畜,人所饲。
cǐ liù chù, rén suǒ sì.
曰喜怒,曰哀惧。
yuē xǐ nù, yuē āi jù.
爱恶欲,七情具。
ài wù yù, qī qíng jù.
青赤黄,及黑白。
qīng chì huáng, jí hēi bái.
此五色,目所识。
cǐ wǔ sè, mù suǒ shí.
酸苦甘,及辛咸。
suān kǔ gān, jí xīn xián.
此五味,口所含。
cǐ wǔ wèi, kǒu suǒ hán.
宫商角,徵羽丝。
gōng shāng jué, zhǐ yǔ sī.
此五音,耳所迷。
cǐ wǔ yīn, ěr suǒ mí.
高曾祖,父而身。
gāo zēng zǔ, fù ér shēn.
身而子,子而孙。
shēn ér zǐ, zǐ ér sūn.
自子孙,至玄曾。
zì sūn zǐ, zhì xuán céng.
乃九族,人所亲。
nǎi jiǔ zú, rén suǒ qīn.
父子恩,夫妇从。
fù zǐ ēn, fū fù cóng.
兄则友,弟则恭。
xiōng zé yǒu, dì zé gōng.
长幼序,友与朋。
zhǎng yòu xù, yǒu yǔ péng.
君则敬,臣则忠。
jūn zé jìng, chén zé zhōng.
此十义,人所同。
cǐ shí yì, rén suǒ tóng.
凡训蒙,须讲究。
fán xùn méng, xū jiǎng jiū.
详训诂,明句读。
xiáng xùn gǔ, míng jù dòu.
为学者,必有初。
wéi xué zhě, bì yǒu chū.
小学终,至四书。
xiǎo xué zhōng, zhì sì shū.
论语者,二十篇。
lùn yǔ zhě, èr shí piān.
群弟子,记善言。
qún dì zǐ, jì shàn yán.
孟子者,七篇止。
mèng zǐ zhě, qī piān zhǐ.
讲道德,说仁义。
jiǎng dào dé, shuō rén yì.
作中庸,子思笔。
zuò zhōng yōng, zǐ sī bǐ.
中不偏,庸不易。
zhōng bù piān, yōng bù yì.
作大学,乃曾子。
zuò dà xué, nǎi zēng zǐ.
自修齐,至平治。
zì xiū qí, zhì píng zhì.
孝经通,四书熟。
xiào jīng tōng, sì shū shú.
如六经,始可读。
rú liù jīng, shǐ kě dú.
诗书易,礼春秋。
shī shū yì, lǐ chūn qiū.
号六经,当讲求。
hào liù jīng, dāng jiǎng qiú.
有连山,有归藏。
yǒu lián shān, yǒu guī cáng.
有周易,三易详。
yǒu zhōu yì, sān yì xiáng.
有典谟,有训诰。
yǒu diǎn mó, yǒu xùn gào.
有誓命,书之奥。
yǒu shì mìng, shū zhī ào.
我周公,作周礼。
wǒ zhōu gōng, zuò zhōu lǐ.
著六官,存治体。
zhù liù guān, cún zhì tǐ.
大小戴,注礼记。
dà xiǎo dài, zhù lǐ jì.
述圣言,礼乐备。
shù shèng yán, lǐ yuè bèi.
曰国风,曰雅颂。
yuē guó fēng, yuē yǎ sòng.
号四诗,当讽咏。
hào sì shī, dāng fěng yǒng.
诗既亡,春秋作。
shī jì wáng, chūn qiū zuò.
寓褒贬,别善恶。
yù bāo biǎn, bié shàn è.
三传者,有公羊。
sān chuán zhě, yǒu gōng yáng.
有左氏,有谷梁。
yǒu zuǒ shì, yǒu gǔ liáng.
经既明,方读子。
jīng jì míng, fāng dú zǐ.
撮其要,记其事。
cuō qí yào, jì qí shì.
五子者,有荀扬。
wǔ zǐ zhě, yǒu xún yáng.
文中子,及老庄。
wén zhōng zǐ, jí lǎo zhuāng.
经子通,读诸史。
jīng zǐ tōng, dú zhū shǐ.
考世系,知终始。
kǎo shì xì, zhī zhōng shǐ.
自羲农,至黄帝。
zì xī nóng, zhì huáng dì.
号三皇,居上世。
hào sān huáng, jū shàng shì.
唐有虞,号二帝。
táng yǒu yú, hào èr dì.
相揖逊,称盛世。
xiāng yī xùn, chēng shèng shì.
夏有禹,商有汤。
xià yǒu yǔ, shāng yǒu tāng.
周武王,称三王。
zhōu wǔ wáng, chēng sān wáng.
夏传子,家天下。
xià chuán zǐ, jiā tiān xià.
四百载,迁夏社。
sì bǎi zǎi, qiān xià shè.
汤伐夏,国号商。
tāng fá xià, guó hào shāng.
六百载,至纣亡。
liù bǎi zǎi, zhì zhòu wáng.
周武王,始诛纣。
zhōu wǔ wáng, shǐ zhū zhòu.
八百载,最长久。
bā bǎi zǎi, zuì cháng jiǔ.
周辙东,王纲坠。
zhōu zhé dōng, wáng gāng zhuì.
逞干戈,尚游说。
chěng gān gē, shàng yóu shuō.
始春秋,终战国。
shǐ chūn qiū, zhōng zhàn guó.
五霸强,七雄出。
wǔ bà qiáng, qī xióng chū.
嬴秦氏,始兼并。
yíng qín shì, shǐ jiān bìng.
传二世,楚汉争。
chuán èr shì, chǔ hàn zhēng.
高祖兴,汉业建。
gāo zǔ xīng, hàn yè jiàn.
至孝平,王莽篡。
zhì xiào píng, wáng mǎng cuàn.
光武兴,复汉鼎。
guāng wǔ xīng, fù hàn dǐng.
四百年,终黄巾。
sì bǎi nián, zhōng huáng jīn.
魏蜀吴,争汉鼎。
wèi shǔ wú, zhēng hàn dǐng.
号三国,迄两晋。
hào sān guó, qì liǎng jìn.
宋齐继,梁陈承。
sòng qí jì, liáng chén chéng.
梁元帝,承天命。
liáng yuán dì, chéng tiān mìng.
北朝惟,后魏兴。
běi cháo wéi, hòu wèi xīng.
拓跋氏,迁洛阳。
tuò bá shì, qiān luò yáng.
梁陈灭,隋唐兴。
liáng chén miè, suí táng xīng.
至五代,再纷争。
zhì wǔ dài, zài fēn zhēng.
宋太祖,受禅让。
sòng tài zǔ, shòu chán ràng.
创基业,传九代。
chuàng jī yè, chuán jiǔ dài.
至元昊,西夏立。
zhì yuán hào, xī xià lì.
辽与金,皆称帝。
liáo yǔ jīn, jiē chēng dì.
元灭金,绝宋祚。
yuán miè jīn, jué sòng zuò.
太祖兴,国大明。
tài zǔ xīng, guó dà míng.
号洪武,都金陵。
hào hóng wǔ, dōu jīn líng.
迨至清,世祖兴。
dài zhì qīng, shì zǔ xīng.
传十世,至宣统。
chuán shí shì, zhì xuān tǒng.
革命起,废帝制。
gé mìng qǐ, fèi dì zhì.
立宪法,建民国。
lì xiàn fǎ, jiàn mín guó.
五千年,文明续。
wǔ qiān nián, wén míng xù.
愿读者,勤诵读。
yuàn dú zhě, qín sòng dú.
莫懈怠,立志坚。
mò xiè dài, lì zhì jiān.
博古今,通中外。
bó gǔ jīn, tōng zhōng wài.
成栋梁,报国家。
chéng dòng liáng, bào guó jiā.
以上为《三字经》的完整内容及拼音标注,适合初学者阅读和学习。通过反复诵读,不仅能提升语言能力,还能深入理解中华传统文化的精髓。希望每一位读者都能从中受益,成长为有德有才之人。